نظریه هوش های چندگانه گاردنر

وقتی کلمه هوش را ‌‌می‌‌شنوید، ممکن است بلافاصله مفهوم  تست IQ به ذهنتان خطور کند. ‌‌هوش اغلب به عنوان پتانسیل فکری ما تعریف ‌‌می‌‌شود. ‌‌چیزی که ما با آن متولد ‌‌می‌‌شویم، چیزی که بتوان آن را اندازه گرفت و ظرفیتی که تغییر آن دشوار است.

با این حال، در سال‌های اخیر دیدگاه‌های دیگری درباره هوش مطرح شده است. ‌‌یکی از این تصورات، نظریه هوش های چندگانه است که توسط هاوارد گاردنر، روانشناس هاروارد ارائه شده است. ‌‌

این نظریه نشان ‌‌می‌‌دهد که دیدگاه های روانسنجی سنتی در مورد هوش بسیار محدود است. ‌‌گاردنر برای اولین بار نظریه خود را در کتاب Frames of Mind: Theory of Multiple Intelligences در سال 1983 بیان کرد، جایی که او پیشنهاد کرد که همه کودکان انواع مختلفی از "هوش" دارند.

گاردنرمعتقد است که هشت نوع هوش وجود دارد که عبارتند از: زبانی، منطقی/ریاضی، فضایی، بدنی- حرکتی، موسیقیایی، بین فردی، درون فردی و طبیعت گرایانه و پیشنهاد کرده است که نوع نهم به نام «هوش اگزیستانسیالیستی» یا هوش وجودگرایانه اضافه شود. ‌‌

گاردنر برای به دست آوردن طیف کاملی از توانایی ها و استعدادهایی که کودکان در اختیار دارند، این نظریه را مطرح ‌‌می‌‌کند که کودک فقط یک ظرفیت فکری ندارد، بلکه دارای انواع مختلفی از هوش از جمله هوش موسیقیایی، بین فردی، فضایی-بصری و زبانی است.

در حالی که یک کودک ممکن است در یک زمینه خاص مانند هوش موسیقی قوی باشد، به احتمال زیاد دارای طیف وسیعی از توانایی ها است. ‌‌به عنوان مثال، یک کودک ممکن است در سه هوش  کلامی‌، موسیقیایی و طبیعت گرایانه قوی باشد.

نظریه هوش های چندگانه از محبوبیت قابل توجهی نزد مربیان برخوردار است. ‌‌بسیاری از معلمان از هوش های چندگانه در فلسفه های تدریس خود استفاده ‌‌می‌‌کنند و برای ادغام نظریه گاردنر در کلاس درس تلاش ‌‌می‌‌کنند. ‌‌ یادگیری بیشتر در مورد هوش های چندگانه ‌‌می‌‌تواند به شما در درک بهتر نقاط قوت کودک خود کمک کند. ‌‌ 

هوش بصری – فضایی

هوش فضایی توانایی شناسایی و درک الگوهای بصری در مقیاس وسیع (مثلاً توسط ناوبران و خلبانان مورد استفاده) و در مقیاس محدودتر برای مجسمه سازان، جراحان، شطرنج بازان، هنرمندان، معماران را شامل می‌شود. 

افراد دارای هوش فضایی، مانند فرانک لوید رایت و آملیا ارهارت، توانایی تشخیص و دستکاری تصاویر حجمی در مقیاس بزرگ و کوچک را دارند.

 کودکانی که در هوش بصری-فضایی قوی ترند قوه تخیل بالایی دارند. ‌‌این کودکان اغلب در درک و تجسم مسیرها و همچنین نقشه ها، نمودارها، فیلم ها و تصاویر بهتر عمل می‌‌کنند.

 

نقاط قوت 

قضاوت بصری و فضایی

مشخصات

• کودکان دارای هوش بصری- فضایی:
  • از خواندن و نوشتن لذت می‌‌برند.
  • در حل پازل ها مهارت دارند.
  • تصاویر و نمودارها را به خوبی درک می‌‌کنند.
  • از طراحی، نقاشی و هنرهای تجسمی‌ لذت می‌‌برند.
  • الگوها را به راحتی تشخیص می‌‌دهند.
• استعدادهای شغلی بالقوه
  • خلبانی
  • معماری و طراحی داخلی
  • انیمیشن سازی
  • فیلمسازی
  • مهندسی  
  • گرافیک

هوش زبانی-کلا‌‌می‌‌

هوش زبانی بخشی از نظریه هوش چندگانه هاوارد گاردنر است که با حساسیت به زبان گفتاری و نوشتاری، توانایی یادگیری زبان ها و ظرفیت استفاده از زبان برای دستیابی به اهداف معین سروکار دارد. افراد دارای هوش زبانی، مانند ویلیام شکسپیر و اپرا وینفری، توانایی تولید، تجزیه و تحلیل اطلاعات شفاهی و نوشتاری مانند سخنرانی ها، کتاب ها و یادداشت ها را دارند.

کودکانی که از نظر هوش زبانی-کلا‌‌می‌‌ قوی هستند، ‌‌می‌‌توانند از کلمات به خوبی استفاده کنند، چه هنگام نوشتن و چه در هنگام صحبت کردن. ‌‌این کودکان معمولاً در تعریف کردن داستان، به خاطر سپردن اطلاعات و خواندن بسیار خوب هستند. ‌‌ 

نقاط قوت 

کلمات، زبان و نوشتار

مشخصات 

• کودکان دارای هوش زبانی-کلامی‌:
  • اطلاعات نوشتاری و گفتاری را به راحتی به خاطر می‌سپارند.
  • از خواندن و نوشتن لذت می‌برند.
  • خوش سر و زبان و خوش صحبت هستند.
  • ‌‌می‌‌توانند مسائل را به خوبی توضیح دهند.
  • هنگام گفتن داستان از طنز استفاده می‌‌کنند.
• استعداد های شغلی بالقوه:
  • نویسندگی
  • روزنامه نگاری
  • خبرنگاری
  • وکالت
  • معلمی‌
  • گویندگی

هوش منطقی-ریاضی

هوش منطقی-ریاضی به ظرفیت تجزیه و تحلیل منطقی مسائل، انجام عملیات ریاضی و بررسی علمی مسائل اشاره دارد.

افرادی که دارای هوش منطقی-ریاضی هستند، مانند آلبرت انیشتین و بیل گیتس، توانایی ایجاد معادلات و اثبات، انجام محاسبات و حل مسائل انتزاعی را دارند.

 کودکانی که در هوش منطقی-ریاضی قوی ترند در استدلال، تشخیص الگوها و تجزیه و تحلیل منطقی مسائل خوب عمل می‌‌کنند این کودکان تمایل دارند به طور مفهو‌‌می‌‌در مورد اعداد، روابط و الگوها فکر کنند. ‌‌

نقاط قوت

تجزیه و تحلیل مسائل و عملیات ریاضی

مشخصات  

• کودکان دارای هوش منطقی-ریاضی:
  • از مهارت حل مسئله بالایی برخوردارند.
  • از تفکر در مورد ایده های انتزاعی لذت می‌برند.
  • انجام آزمایش های علمی را دوست دارند.
  • ‌‌می‌‌توانند محاسبات پیچیده را حل کنند.
• استعدادهای شغلی بالقوه
  • نجوم
  • ریاضی
  • برنامه نویسی کامپیوتر
  • مهندسی
  • حسابداری

هوش جسمانی- حرکتی

هوش حرکتی بدن، پتانسیل استفاده از کل بدن یا قسمت‌هایی از بدن (مانند دست یا دهان) در جهت اهداف شخص است.

افراد دارای هوش جسمانی- حرکتی، مانند مایکل جردن و سیمون بایلز، توانایی استفاده از بدن خود را برای ایجاد محصولات، انجام مهارت ها یا حل مشکلات از طریق هماهنگی ذهن و بدن دارند.

 گفته ‌‌می‌‌شود کودکانی که هوش جسمانی- حرکتی بالایی دارند در تعادل بدن، انجام حرکات و کنترل جسمی ‌‌توانایی بالایی دارند. ‌‌کودکانی که در این زمینه قوی ترند، هماهنگی چشم و دست عالی دارند.

نقاط قوت

حرکات فیزیکی، کنترل حرکتی

مشخصات

• کودکان دارای هوش جسمانی- حرکتی:
  • در رقص و ورزش مهارت دارند.
  • از خلق اشیا با دست لذت می‌برند.
  • هماهنگی بدنی عالی دارند.
  • به جای شنیدن یا دیدن، با انجام دادن بخاطر می‌سپارند.
• انتخاب های شغلی بالقوه:
  • هنر رقص
  • صنایع دستی
  • مجسمه سازی
  • بازیگری
  • فیزیوتراپی
  • رشته‌های ورزشی

هوش موسیقایی

هوش موسیقایی به مهارت در اجرا، آهنگسازی و درک الگوهای موسیقی اشاره دارد.

افراد با هوش موسیقایی، مانند بتهوون و اد شیران، توانایی تشخیص و ایجاد زیر و بم، ریتم، صدا و لحن موسیقی را دارند.

 کودکانی که هوش موسیقایی قوی دارند در مورد الگوها، ریتم ها و صداها خوب فکر ‌‌می‌‌کنند. ‌‌آنها از شنیدن موسیقی لذت می‌برند و به خوبی آن را درک می‌کنند. این کودکان اغلب در آهنگسازی و اجرای موسیقی استعداد بالایی دارند. ‌‌

نقاط قوت

ریتم و موسیقی

مشخصات 

• کودکان دارای هوش موسیقایی:
  • از آواز خواندن و نواختن آلات موسیقی لذت می‌برند.
  • الگوها و آهنگ های موسیقی را به راحتی تشخیص می‌دهند.
  • آهنگ ها و ملودی ها را به خاطر می‌سپارند.
  • درک کاملی از ساختار، ریتم و نت های موسیقی دارند.
• انتخاب های شغلی بالقوه
  • نوازندگی
  • آهنگسازی
  • خوانندگی
  • آموزش موسیقی
  • رهبر ارکستر

هوش بین فردی

هوش بین فردی ظرفیت درک نیات، انگیزه ها و خواسته های افراد دیگر و در نتیجه ارتباط موثر با دیگران است.

افراد دارای هوش بین فردی، مانند مهاتما گاندی و مادر ترزا، توانایی تشخیص و درک حالات، خواسته ها، انگیزه ها و نیات دیگران را دارند.

 کودکانی که هوش بین فردی قوی دارند در درک و تعامل با افراد دیگر خوب عمل می‌‌کنند. ‌‌این کودکان در ارزیابی احساسات، انگیزه ها، خواسته های اطرافیان خود مهارت دارند. 

نقاط قوت

درک و ارتباط با افراد دیگر

مشخصات

• کودکان دارای هوش بین فردی:
  • ارتباط کلا‌‌می‌‌ خوبی دارند.
  • در برقراری ارتباط غیرکلامی‌ مهارت دارند.
  • موقعیت ها را از منظرهای مختلف می‌بینند.
  • با دیگران روابط مثبت ایجاد می‌‌کنند.
  • تضادها را در گروه هم سالان حل می‌‌کنند.
• انتخاب های شغلی بالقوه:
  • روانشناسی
  • معلمی
  • فلسفه
  • مشاوره
  • مدیر فروش

هوش درون فردی 

هوش درون فردی توانایی درک و شناخت کامل و مؤثر از خود، شامل خواسته‌ها، ترس‌ها و ظرفیت‌های خود و استفاده مؤثر از چنین اطلاعاتی در تنظیم زندگی خود است.

افراد دارای هوش درون فردی، مانند ارسطو و مایا آنجلو، توانایی تشخیص و درک حالات، خواسته ها، انگیزه ها و نیات خود را دارند.

این نوع هوش می تواند به فرد کمک کند تا بفهمد کدام اهداف زندگی مهم هستند و چگونه به آنها دست یابد.

 کودکانی که هوش درون فردی قوی تری دارند در درک حالات عاطفی، احساسات و انگیزه های خود، خوب عمل می‌‌کنند. ‌‌آنها از بروز احساسات خود، رویاپردازی و بررسی روابط بین افراد لذت می‌برند. ‌‌

نقاط قوت 

درون نگری و خود اندیشی

مشخصات 

• کودکان دارای هوش درون فردی:
  • نقاط قوت و ضعف خود را به خوبی تجزیه و تحلیل می‌‌کنند.
  • از تجزیه و تحلیل نظریه ها و ایده ها لذت می‌برند.
  • از خودآگاهی بالایی برخوردارند.
  • اساس انگیزه ها و احساسات خود را درک می‌‌کنند.
• انتخاب های شغلی بالقوه:
  • درمانگری
  • نویسندگی
  • روانشناسی
  • کارآفرینی
  • نظریه پردازی

هوش طبیعت گرایانه

طبیعت گرایی جدیدترین هوش افزوده شده به نظریه گاردنراست و با مقاومت بیشتری نسبت به هفت هوش اولیه او مواجه شده است. هوش طبیعت گرایانه شامل تخصص در شناخت و طبقه بندی گونه های متعدد - گیاه و جانوران - محیط اطراف او است.

افراد با هوش طبیعت گرایانه مانند چارلز داروین و جین گادال، توانایی شناسایی و تمایز بین انواع مختلف گیاهان، حیوانات و انواع شرایط آب و هوایی را دارند که در جهان طبیعی یافت می شوند.

کودکان دارای این هوش، بیشتر با طبیعت هماهنگ هستند و اغلب علاقه مند به پرورش گیاهان، کاوش در محیط و یادگیری در مورد موجودات زنده هستند. ‌‌گفته ‌‌می‌‌شود که این کودکان حتی از تغییرات جزئی محیط خود بسیار آگاه هستند. ‌‌

نقاط قوت

یافتن الگوها و روابط با طبیعت

مشخصات

• کودکان دارای هوش طبیعت گرایانه:
  • به موضوعاتی مانند گیاه شناسی، زیست شناسی و جانورشناسی علاقه مند هستند.
  • اطلاعات را به راحتی دسته بندی و فهرست بندی می‌‌کنند.
  • از طبیعت گردی، باغبانی، پیاده روی و کاوش  در فضای باز لذت می‌برند.
  • به یادگیری موضوعات غیر مرتبط با طبیعت، علاقه ای ندارند.
• انتخاب های شغلی بالقوه
  • زیست شناسی
  • پزشکی
  • کشاورزی
  • گیاه شناسی
  • زمین شناسی
  • نجوم و ستاره شناسی